List do redakcji

W ostatnim numerze Nowin  Raciborskich ukazały się informacje o zagospodarowywaniu odpadków w Raciborzu. Do tych tekstów warto odnieść się z innego punktu widzenia.

 

Niestety, trzeba zdawać sobie sprawę z faktu, że świadomość naszego społeczeństwa, w tym także mieszkańców Raciborza, o konieczności segregowania śmieci powstałych w gospodarstwach domowych, jest bardzo niska. Niewiele osób przyjmuje do wiadomości, że w naszym własnym interesie leży segregowanie śmieci, bo w końcu one nas zasypią.

 

Przed bardzo wielu laty autor odebrał doskonałą lekcję w zakresie segregowania i zagospodarowania odpadków będąc w pewnym kraju zachodnim u znajomych, mieszkających w pięknej wiosce nieopodal większego ośrodka miejskiego. Po wieczornej rozmowie przy lampce wina  nadeszła pora sprzątnięcia po konsumpcji. Pytając gospodarza, gdzie można wyrzucić opakowanie po czekoladzie, usłyszałem, że tego się nie wyrzuca. Sreberko z opakowania jest metalem i składa się to oddzielnie, natomiast opakowanie papierowe idzie do makulatury.

 

Następnego ranka udzielono lekcji poglądowej. Sreberko z czekolady składa się w pomieszczeniu gospodarczym obok garażu. Tam znajduje się magnes pomagający odróżnić żelazo od metali nieżelaznych i dwa pojemniki na owe różne metale. Raz na miesiąc, w dniu ściśle oznaczonym, pojemniki z metalami wystawia się przed dom i są odbierane bezpłatnie przez służby komunalne. W grudniu do każdego gospodarstwa domowego dostarczane są życzenia noworoczne władz gminnych wraz z kalendarzem. na którym oznaczone są wszystkie terminy związane z płatnościami rat poszczególnych podatków itp. a także terminy odbioru różnych rodzajów śmieci.

 

Papier z czekolady a nawet papierki po cukierkach dokłada się do gazet i innej makulatury. Makulaturę odbierają regularnie co tydzień – także bezpłatnie – skauci na zmianę z młodzieżą szkolną; okazuje się, że system działa również w okresie wakacji. Butelki odkłada się do kosza, który zabiera się ze sobą na zakupy. Przed małym centrum handlowym stoi kilka kontenerów na butelki. Oczywiście szkło segreguje się według kolorów i w pojemniku z białymi butelkami nie było widać szkła kolorowego. Wszystkie opakowania plastikowe są naturalnie porządnie wymyte. Butelki plastikowe i inne pojemniki zgniata się, aby nie zajmowały za dużo miejsca i składa do specjalnych żółtych worków, zabieranych bez opłat sprzed domu w wyznaczone dni. Nie zdarza się, aby wśród plastików znajdowało się np. szkło. Większe opakowania plastikowe zabiera się do dużego kontenera zrobionego z siatki, umieszczonego koło centrum handlowego. Wszystkie odpadki biologiczne są odkładane do jednego z trzech pojemników kompostowych w końcu ogródka.

 

Na skutek segregowania odpadów pozostaje stosunkowo niewiele śmieci ogólnych, które odkłada się do kubła. Kubły odpowiedniej wielkości pobiera się od służb komunalnych i wnosi opłatę uzależnioną od wielkości pojemnika oraz deklarowanej częstotliwości ich odbierania. Opłata za odbiór śmieci jest obowiązkowa i nie można się od niej uchylić. Nie warto zresztą wyrzucać śmieci albo opon do pobliskiego lasu, bo za to trzeba wyłożyć kilka setek. Są także tzw. odpady specjalne, jak lekarstwa, chemikalia, farby, oleje itp. Opłata za utylizację, obliczona od wagi, jest niezmiernie wysoka. Stąd np. przeterminowane lekarstwa albo ich zbędne resztki odnosi się do apteki. Mimo wysokich opłat nikomu na myśl nie przychodzi, aby odpady specjalne wyrzucać do śmieci ogólnych; a przyłapany na takim procederze zapłaci wysoką grzywnę.

 

Po odebranej lekcji poglądowej zaczęliśmy w naszym domu segregować własne śmieci. Po pewnym czasie ułatwiły nam to służby miejskie przez wystawienie w śmietnikach specjalnych kontenerów. Skonstruowano nawet specjalne kontenery typu „Racibórz”. Ale – otwory wrzutowe są tak małe, że z trudem da się wrzucić większy plik gazet. Ponieważ niewiele osób zdobywa się na odrywanie plastikowych zamknięć z opakowań tekturowych po mleku czy sokach, a jeszcze mniej składa kartonowe opakowania, kontener jest wnet zapełniony. Na kontenerach typu „Racibórz” naklejono zresztą specjalne objaśnienia, jak należy postępować z odpadami. Umieszczono te informacje jednak tak nisko, że trzeba by klęknąć, aby je przeczytać. I dziwić się ludziom, że są niedoinformowani?

 

Osobną sprawą są kontenery na plastiki. Niestety niewiele osób czyści opakowania przed wyrzuceniem i rzadko komu chce się zgnieść plastikową butlę. Nasuwa się zresztą uwaga, że pojemnik siatkowy, o którym wspominano, znacznie lepiej spełniałby swoje zadanie, bo można by do niego wrzucić także większe pojemniki, np. 5-litrowe butle po wodach.

 

Mieszkając w bloku mającym ok. 50 mieszkań, w którym na parterze jest kilka sklepów, widać jakie jest podejście ludzi do gromadzenia odpadów. Widać także pana doktora czy inżyniera mieszkającego w eleganckiej willi na Ocicach, który o zmroku podjeżdża swoim bmw czy mercedesem z błyszczącym okuciami pod osiedlowy śmietnik i z bagażnika wynosi worki ze swoimi odpadami. Ile on na tym zaoszczędza? Koszt jednego tankowania swojej bryki? Tego rodzaju praktyki należy zlikwidować wprowadzeniem obowiązkowych opłat za wywóz śmieci. Wtedy skończy się także pozbywanie się śmieci w pobliskich lasach albo w przydrożnych rowach.

 

Drogą żartobliwych uwag udało się skłonić młodszy personel sklepowy do segregowania odpadów. Można by przecież plastiki z opakowania towarów wrzucić do odpowiedniego kontenera, a kartony w stanie rozłożonym umieścić w śmietniku albo w jakimś zasobniku. Młodzież przekonana już do konieczności segregowania odpadów jest jednak uważna i myśląca. Pokazuje zatem autorowi, że w śmietniku jest cały stos opakowań tekturowych. Kierowca specjalnego samochodu służb komunalnych opróżnia kontener z makulaturą. Jednak opakowań tekturowych nie zabiera; bo co, mam to robić ręcznie? Zbieracze już nie jeżdżą, aby po śmietnikach zabierać makulaturę. Widocznie się to nie opłaca. Na szczęście następnego dnia przyjeżdża śmieciarka, której obsługa wysypuje do wnętrza zawartość pojemników ogólnych, a później jeden zapełniony kartonami. Rozłożone na ziemi kartony wrzucane są do kontenera, który także jest opróżniany do śmieciarki. Przynajmniej w śmietniku będzie czysto.

 

Nasuwa się uwaga pod adresem władz miejskich. Czy nie warto by zdobyć środki na pokazanie w telewizji kablowej instruktarzowego filmiku o postępowaniu z odpadami? Czy nie należałoby przeprowadzić akcji uświadamiającej wśród personelu sklepowego o konieczności i sposobie segregowania odpadów? Czy nie da się rozwiązać w mieście problemu zbiórki opakowań tekturowych przez odpowiednie służby, skoro zbieracze dali za wygraną?

 

Miasto szczyci się uzyskaniem w 2001 roku certyfikatu ISO o jakimś tam numerze. Jednym z warunków jest odpowiednie zarządzanie problemami środowiska. Chyba w zakresie gospodarki odpadami, mimo niewątpliwych osiągnięć, o których czytaliśmy, jest jeszcze coś niecoś do zrobienia. Inaczej wysypisko śmieci z terenów spod Kobyli wnet zbliży się do Płoni.

 

/pan/