Radioterapia leczy nowotwory

Wśród metod leczenia, jakie obecnie stosowane są w chorobach nowotworowych, można wyróżnić cztery główne: leczenie operacyjne, radioterapię, chemioterapię, i w niektórych nowotworach wykazujących wrażliwość hormonalną – hormonoterapię. Każda z wymienionych metod jest ważna, ale mechanizm leczenia dla każdej z nich jest inny. Wszystkie łączy jeden cel – wyleczenie nowotworu. Obecnie coraz częściej wymienione metody leczenia są kojarzone, co pozwala na uzyskanie coraz lepszych jego wyników.

Czynnikiem leczącym w radioterapii jest wysokoenergetyczne promieniowanie fotonowe (fale elektromagnetyczne), inaczej zwane promieniowaniem jonizującym. Wytwarzane jest w przyspieszaczach liniowych. Mechanizm oddziaływania promieniowania na tkankę nowotworową i zdrową, zachodzi za pośrednictwem zjawiska zwanego radiolizą wody. Polega ono na jonizacji wody, czyli wytworzeniu dwóch aktywnych cząstek: OH i wolnego atomu wodoru. Cząstki te odpowiedzialne są za uszkodzenie tkanki leczonej. Bezpośrednie oddziaływanie fotonu na komórkę nowotworową lub zdrową jest mało prawdopodobne.

Radioterapia a mniejsze ryzyko nawrotu raka

Przez wiele lat radioterapia była niedoceniana w onkologii. Jej rola wzrosła po wprowadzeniu nowoczesnych systemów planowania leczenia promieniami.

– W niektórych nowotworach głowy i szyi (wczesne raki krtani) stanowi metodę leczenia z wyboru. W tych sytuacjach zadaniem radioterapii jest uzyskanie trwałego wyleczenia chorego i zachowania narządu zaatakowanego nowotworem – mówi onkolog, radioterapeuta dr n. med. Krystyna Trela, która od 13 lat współpracuje z raciborskim szpitalem.

Bardzo często radioterapia stanowi uzupełnienie leczenia operacyjnego, a przykładem tego są pacjentki leczone z powodu raka gruczołu piersiowego. Czasem przychodząc na konsultacje, dziwią się dlaczego po leczeniu operacyjnym zalecana jest radioterapia. Generalnie u chorych operowanych zakwalifikowanych do uzupełniającego leczenia promieniami, zadaniem tego leczenia jest wyjałowienie obszaru operowanego z komórek nowotworowych, które mogą się tam jeszcze znajdować.

Podsumowując, radioterapia wpływa na zmniejszenie ryzyka nawrotu raka w postaci wznowy miejscowej, a tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia przerzutów odległych.

Mity a rzeczywistość

Wśród większości chorych zakwalifikowanych do radioterapii istnieje obawa przed tym leczeniem. Czasem większa niż przed operacją. Może to wynikać z braku rzetelnej informacji lub przekazywania informacji „wydumanych” przez samych pacjentów. Mamy nadzieję że ten artykuł zredagowany na bazie wykładu dr n. med. Krystyny Treli pozwoli na obalenie przynajmniej kilku mitów o radioterapii.

Pierwszy: „chory w trakcie radioterapii stanowi zagrożenie dla otoczenia” – nieprawda, ponieważ chory w trakcie radioterapii nie stanowi zagrożenia. Może pracować zawodowo i być napromienianym.

Drugi: „radioterapia powoduje poparzenie” – nieprawda, gdyż nie jest to poparzenie, lecz odczyn popromienny, który może wystąpić na skórze w obszarze leczonym. Objawia się on niewielkim zaczerwienieniem naskórka i czasem jego złuszczaniem. Nasilenie odczynu zależy od wysokości podanej dawki. Odczyn popromienny ulega całkowitemu wygojeniu w ciągu kilkunastu dni po zakończeniu leczenia.

Trzeci: odżywianie. Nie są jak dotychczas znane produkty spożywcze, które wpływałyby na rozwój raka lub go hamowały. Generalnie chory w trakcie radioterapii powinien odżywiać się zdrowo. Podobnie jak każdy zdrowy człowiek który pragnie pozostać zdrowym.

Czwarty: „bóle podczas radioterapii” – nieprawda, ponieważ radioterapia nie powoduje dolegliwości bólowych. W wielu sytuacjach działa wręcz przeciwbólowo, co dla niektórych pacjentów jest bardzo istotne. Radioterapia u większości chorych nie wpływa niekorzystnie na obraz krwi.

Uzyskany efekt leczenia promieniami zależy od przestrzegania reżimu czasowego leczenia. Jeżeli radioterapia będzie stosowana w równych odstępach czasu (standardowo przez pięć dni w tygodniu z sobotnio-niedzielną przerwą), to szansa uzyskania pozytywnego efektu leczenia jest większa, aniżeli w sytuacji stosowania przerw w leczeniu.

Radioterapia końca XX i początku XXI wieku to poprawa precyzji leczenia. Wprowadzenie nowoczesnych technik napromieniania pozwala na uzyskanie coraz bardziej satysfakcjonujących wyników leczenia. Umożliwia leczenie zmian nowotworowych w miejscach trudno położonych. Ponadto pozwala poprawić stan ogólny i wpływa na wydłużenie czasu przeżycia pacjentom, u których nowotwór stał się chorobą przewlekłą.

(r)