Ekoserwis: Dwadzieścia lat temu powstały WFOŚiGW

– Z okazji jubileuszu proszę przyjąć serdeczne życzenia i wyrazy uznania dla Państwa pracy, dla ważnej misji i osobistego zaangażowania nie tylko w ochronę środowiska, ale też promowania nowoczesnych postaw ekologicznych. Wysoko cenię, że system finansowania ochrony środowiska w Polsce, stworzony przez Państwa we współpracy z Narodowym Funduszem, stawiany jest za wzór dla rozwijających się gospodarek i krajów. Polska potrzebuje rozwoju, osiąganego dzięki konkurencyjnej, innowacyjnej gospodarce. Potrzebuje jednak rozwoju zrównoważonego. Jestem świadomy odpowiedzialności, jaka na Państwu spoczywa – stwierdził w liście skierowanym do uczestników konferencji Bronisław Komorowski, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W panelu podsumowującym efekty funkcjonowania w Polsce systemu finansowania ochrony środowiska, udział wzięła Aneta Wilmańska – wiceminister środowiska oraz Jerzy Pietrewicz – wiceminister gospodarki, Jadwiga Rotnicka – przewodnicząca Senackiej Komisji Środowiska oraz Stanisław Żelichowski – przewodniczący Sejmowej Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa a także Małgorzata Skucha, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Adam Krzyśków – przewodniczący konwentu prezesów wojewódzkich funduszy.

Chwalono biogazowanię

Przez 20 lat istnienia 16 wojewódzkich funduszy dofinansowało ponad 114 tys. zadań związanych m.in. z ochroną wód, gospodarką wodną, ochroną powietrza, ochroną ziemi i gospodarką odpadami, czy edukacją ekologiczną przeznaczając na te cele ponad 29 mld zł. Do 2013 roku dzięki środkom funduszy wybudowano 60 tys. km kanalizacji, co pozwoliłoby opasać kulę ziemską półtora razy. Zbudowano, bądź zmodernizowano ponad 10 tys. oczyszczalni ścieków, przebudowano także blisko 19 tys. km koryt rzek czy wałów – poinformował w imieniu obecnych na konferencji prezesów wszystkich 16 wojewódzkich funduszy Adam Krzysków.

Konferencji w Warszawie towarzyszyła wystawa fotografii prezentujących największe i najciekawsze efekty środowiskowe uzyskane dzięki wsparciu funduszy. Dziennikarzom i gościom spotkania zaprezentowano m.in. unikatową w skali europejskiej biogazownię w Kostkowicach koło Cieszyna, wybudowaną dzięki dofinansowaniu WFOŚiGW w Katowicach.  Jej wyjątkowość polega na możliwości wykorzystania przy produkcji energii wszystkich odpadów powstających w gospodarskie rolnym. Katowicki fundusz wsparł jej powstanie w postaci dotacji i preferencyjnej pożyczki w wysokości ponad 6 mln zł. Dziś ta biogazownia wytwarza gaz spalany w specjalnym silniku kogeneracyjnym o mocy 600 kilowatogodzin wytwarzając prąd i ciepło. Powstaje także bardzo cenny nawóz wykorzystywany do nawożenia upraw.

Tysiące kilometrów

Była to również okazja do podsumowań dwudziestoletniej działalności funduszy w poszczególnych województwach na rzecz ochrony środowiska. Na przykład w województwie śląskim, dzięki wsparciu ze środków WFOŚiGW w wysokości ponad 6 mld zł, udało się zrealizować ok. 10 tys. zadań. Wybudowano ponad 5 tys. km sieci kanalizacyjnych, 900 km sieci wodociągowej. Na skutek powstania inwestycji związanych z ochroną atmosfery udało się w regionie ograniczyć emisję dwutlenku węgla o blisko 3 mln ton, wybudowano lub zmodernizowano 244 oczyszczalnie ścieków i wyremontowano ok 80 km koryt rzek, potoków i wałów przeciwpowodziowych, przeprowadzono ponad 4 tys. proekologicznych akcji i działań nieinwestycyjnych.

Opowiadając o tych efektach Gabriela Lenartowicz – prezes WFOŚiGW w Katowicach przyznała, że choć takie efekty wsparcia można określać jako sukces wszystkich instytucji i przedsiębiorstw dbających o stan środowiska, to do pełnego zadowolenia jeszcze daleko. Nie wszędzie jeszcze np. udaję się powiązać ekologiczne wyzwania z nowoczesnym myśleniem o ekonomii tak, by ekologiczne i innowacyjne rozwiązania stawały się równocześnie motorem rozwoju gospodarki – stwierdziła G. Lenartowicz.

Góra pieniędzy

Także od początku realizacji Programu Infrastruktura i Środowisko wojewódzkie fundusze spełniają ważną rolą instytucji wdrażających środowiskowe projekty tego największego w Europie programu pomocowego. – Do tej pory podpisano ponad 700 umów o dofinansowanie ze środków europejskich. Czyli to jakby przez ostatnie 4 lata codziennie podpisywano 2 umowy. Na wszystkie inicjatywy prośrodowiskowe rozdysponowano już prawie 18,5 mld zł. Te fundusze są przeznaczone na inwestycje poprawiające stan środowiska, a przy tym komfort życia mieszkańców. Do najważniejszych działań należą: budowa kanalizacji i oczyszczalni ścieków, unowocześnianie zakładów zagospodarowania odpadów, budowa zakładów utylizacji i recyklingu odpadów, unowocześnienie zakładów przemysłowych” – powiedziała Aneta Wilmańska, wiceminister środowiska.

Podpisano umowy

W ostatnich latach 224 umowy o dofinansowanie podpisano z przedsiębiorcami, którzy postanowili dostosować swoje firmy do wymogów ochrony środowiska, a tym samym sprawić, aby ich działalność nie szkodziła przyrodzie i ludziom. Dzięki tym inwestycjom firmy są w stanie zużywać mniej energii, surowców oraz wody, a emisja zanieczyszczeń znacznie się zmniejszyła. Na takie cele przeznaczono do tej pory ponad 1 mld zł dofinansowania. W trakcie konferencji zostały także podpisane pierwsze trzy umowy pomiędzy NFOŚiGW a WFOŚiGW w Katowicach, Opolu i Białymstoku w ramach uruchomionego w tym roku programu Region. W najbliższym czasie zostanie zawartych jeszcze osiem kolejnych umów.

Gaja na koniec

Celem programu jest wypełnienie zobowiązań wobec beneficjentów inwestujących w środowisko. Zgodnie z ustawą o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce, od tego roku obowiązują zmiany w prawie ochrony środowiska dotyczące opłat środowiskowych. Przedsiębiorcy do tej pory dwukrotnie w ciągu roku ponosili opłaty za korzystanie ze środowiska, teraz będą płacić raz w roku do 31 marca. Te opłaty w kolejnych latach będą musiały być wyrównane, ale w tym roku spowoduje to zmniejszenie wpływów do wszystkich Funduszy i do NFOŚiGW i do wojewódzkich. „Region” zapewni wypełnienie planów finansowych Funduszy i bezpieczną obsługę realizowanych zadań beneficjentów. Na realizację programu Region przeznaczono 500 mln zł.

Ogólnopolską inaugurację 20-lecia funduszy zakończyły uliczne ekologiczne happeningi zorganizowane przez Klub Gaja i Fundację Arka. Młodzież ze szkół warszawskich licznie oblegała, jedyne w Polsce, Mobilne Centrum Edukacji Ekologicznej uczące korzystania z odnawialnej energii, które funkcjonuje – także dzięki dofinansowaniu przez WFOŚiGW w Katowicach – przy bielskiej Fundacji Arka.

(eco)