Ekoserwis: Trudno tu oddychać

Obliczono, że liczba dni w roku, podczas których przekraczany jest limit stężenia tlenków węgla i dwutlenku siarki w tych miastach sięga aż 124 dni. W Polsce więcej dni z „ zanieczyszczonym powietrzem” ma Kraków i Nowy Sącz, a w całej Europie jeszcze tylko cztery bułgarskie miasta.

Informacje te są potwierdzeniem diagnozy stanu ochrony powietrza w naszym regionie, która określona została podczas majowej konferencji dla samorządowców w Katowicach pn. „Poprawa jakości powietrza – szansą rozwoju regionu”. Zorganizował ją Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wspólnie z TAURON Ciepło SA pod patronatem ministra gospodarki. Stwierdzono wówczas, że ok. 40 procent zanieczyszczeń powietrza w całym kraju koncentruje się właśnie w woj. śląskim. To powoduje, że na tle innych państw Europy Polska jawi się wciąż jako epicentrum zanieczyszczenia atmosfery.

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach wydaje na ten ochronę atmosfery najwięcej pieniędzy spośród wszystkich funduszy wojewódzkich w kraju. W sześciu ostatnich latach przeznaczono na zadania związane z ochroną powietrza ponad 1 mld zł, wspierając przedsięwzięcia warte prawie 1,7 mld zł.

Środki te przeznaczono m.in. na budowę i modernizację starych kotłowni, likwidację lokalnych źródeł i podłączenie obiektów do sieci cieplnej, wspieranie odnawialnych źródeł energii (na ten cel Fundusz przeznaczył blisko 90 mln zł w formie pożyczek i dotacji) oraz na realizację programów ograniczania niskiej emisji i termomodernizację budynków.

Dzięki temu tylko w latach 2010 – 2012 udało się zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza w regionie o blisko 50 tys. ton pyłu, 5 tys. ton dwutlenku siarki i 920 tys. ton dwutlenku węgla.

WFOŚiGW w Katowicach już w 2002 roku jako pierwszy fundusz w kraju, dofinansował wdrażanie tzw. obszarowych programów ograniczenia niskiej emisji. Dzięki nim ze środków publicznych możliwe było dofinansowanie wymiany przestarzałych pieców w indywidualnych gospodarstwach na niskoemisyjne, bądź gazowe kotłownie lub wykorzystujące odnawialne źródła energii.

Do tej pory z tej możliwości skorzystało 80 gmin z woj. śląskiego. Środki Funduszu w wysokości 166 mln zł pozwoliły na wymianę 15 tys. przestarzałych kotłów węglowych i zabudowanie 4 tys. instalacji solarnych w domach jednorodzinnych.

Gabriela Lenartowicz – prezes WFOŚiGW zadeklarowała, już podczas majowej konferencji samorządowej, że katowicki Fundusz gotowy jest do przejęcia roli koordynatora pilotażowego programu, dzięki któremu zastąpić będzie można pojedyncze działania kompleksowym regionalnym programem polegającym nie tylko na dofinansowaniu wymiany źródeł ciepła na nieemisyjne, ale także na poprawie efektywności energetycznej, ograniczeniu ilości zużywanego paliwa, pełnej termomodernizacji obiektów, przyłączeniach kolejnych budynków do sieci ciepłowniczej czy szerokiemu wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii.

Jest szansa aby taki spójny program przy współpracy z resortami gospodarki, rozwoju regionalnego i środowiska z wykorzystaniem krajowych i zagranicznych środków w perspektywie 2020 roku pozwolił wydatnie zmniejszyć problem niskiej emisji w aglomeracji śląsko-zagłębiowskiej. Został on zgłoszony do tzw. Kontraktu Terytorialnego – w tej formule mają być realizowane ważne dla poszczególnych regionów przedsięwzięcia przy wsparciu unijnych środków.

Tymczasem, wspólnie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, już wrażany jest program „Kawka”, którego celem jest dofinansowanie w postaci dotacji i pożyczek do nawet 80% kosztów działań służących poprawie jakości powietrza w aglomeracjach, w których notowane są przekroczenia norm zanieczyszczeń powietrza.

W województwie śląskim z tej formy wsparcia walki z niska emisja skorzystało do tej pory 11 beneficjentów.

Do końca tego roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach przeznaczy na ochronę atmosfery w sumie ok. 200 mln zł. Pozwoli to na dofinansowanie kolejnych rozwiązań i instalacji pozwalających na dalsze ograniczenie niskiej emisji, termomodernizację obiektów oraz wspierania budowy pasywnych bądź niskoenergetycznych budynków.

(eco)