To powinieneś wiedzieć o azbeście

Okazało się, że po wizycie inspekcji budowlanej na miejscu nie znaleziono tego materiału. Stąd powstało zamieszanie. Sprawa ma być jednak pod kontrolą i według naszych informacji, eternit miał zostać usunięty w sposób bezpieczny. Poprosiliśmy jednak Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego Gabriela Kuczerę aby przybliżył naszym czytelnikom temat związany z azbestem. Poniżej raport PINB, czyli to co każdy powinien na ten temat wiedzieć.

(woj)

Azbest i jego zastosowanie

Nazwa azbest dotyczy ogółu minerałów krzemianowych mających postać włókien. Szkodliwość włókien azbestowych zależy od ich średnicy i długości. Najbardziej niebezpieczne są włókna cienkie (do 0,01 μm). Przenikają one do płuc, wbijają się w nie i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek powodują wiele schorzeń (m. in. pylicę azbestową, raka płuc, raka oskrzeli).

Włókna azbestu mogą przedostawać się do powietrza w następstwie korozji płyt azbestowo-cementowych, uszkodzeń mechanicznych związanych z rozbiórką obiektów i demontażem materiałów zawierających azbest (łamanie, rozbijanie, kruszenie).

Z uwagi na swoje właściwości azbest szeroko stosowany był w budownictwie. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych znajdował zastosowanie głównie w pokryciach dachowych, rurach ciśnieniowych, płytach okładzinowych i elewacyjnych, wyrobach izolacyjnych zbiorników i przewodów rurowych, wyrobach uszczelniających i hydroizolacyjnych, a także w ubraniach i tkaninach ognioodpornych. Wyroby te w zależności od przeznaczenia zawierały od 10 do 100% azbestu.

Użytkowanie wyrobów zawierających azbest

Obecnie stosowanie azbestu jest zabronione. Natomiast użytkowanie wyrobów zawierających azbest w sposób niestwarzający zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi jest możliwe do dnia 31 grudnia 2032 r.

Do tego czasu właściciele obiektów, w których zastosowane są wyroby zawierające azbest, mogą je użytkować. Warunkiem jednak jest dokonywanie przez właściciela lub zarządcę nieruchomości, a także obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji lub innego miejsca zawierającego azbest, przeprowadzenie kontroli stanu tych wyrobów w terminach wynikających z oceny stanu bezpiecznego ich użytkowania. W zależności od wyników oceny, stwierdza się konieczność demontażu azbestu lub możliwość jego użytkowania przez następny rok lub pięć lat. Z przeprowadzonej kontroli okresowej sporządza się w jednym egzemplarzu ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest. Obowiązek taki wynika § 4 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest.

W praktyce oznacza to, że oceny powinien dokonywać zarówno właściciel budynku mieszkalnego, w którym zastosowano izolacje termiczną rur centralnego ogrzewania zawierającą azbest, właściciel stodoły która jest pokryta płytami azbestowo-cementowymi, jak również zarządca budynku mieszkalnego, którego elewacja pokryta jest płytami elewacyjnymi zawierającymi włókna azbestu.

Należy jednak zaznaczyć, że do wskazanego wyżej terminu właściciel obiektu nie ma obowiązku usuwania wyrobu zawierającego azbest, o ile owe zasady są przestrzegane, a z dokonanej oceny taki obowiązek nie wynika. Obowiązku tego nie może nakazać także organ nadzoru budowlanego w drodze decyzji administracyjnej.

Usuwanie wyrobów zawierających azbest

Przed przystąpieniem do usuwania wyrobów zawierających azbest właściciel obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest (jeżeli wynika to z przepisów Ustawy Prawo budowlane) powinien dokonać co najmniej zgłoszenia tego faktu we właściwym organie architektoniczno-budowlanym na 30 dni przed terminem rozpoczęcia tych prac.

Dla mieszkańców powiatu raciborskiego organem administracji architektoniczno-budowlanej jest Starosta Raciborski – wydział architektury i budownictwa znajdujący się w Raciborzu przy pl. Okrzei 4. Wniosek taki można pobrać osobiście w pokoju 305 lub na stronie www.bip.powiatraciborski.pl w zakładce „Załatwianie spraw w Urzędzie”.

Wykonawca, któremu właściciel nieruchomości zleci wykonanie robót, przed przystąpieniem do usuwania azbestu, obowiązany jest zgłosić ten fakt właściwemu powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy. Zgłoszenie powinno obejmować: rodzaj lub nazwę wyrobów zawierających azbest, termin rozpoczęcia i planowanego zakończenia prac, adres obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, kopię aktualnej oceny stanu wyrobów zawierających azbest, określenie liczby pracowników, którzy będą przebywać w kontakcie z azbestem.

Dla wykonawców usuwających azbest na terenie powiatu raciborskiego organem właściwym jest Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Raciborzu z siedzibą w Raciborzu przy ul. Klasztornej 6. Druk zgłoszenia można pobrać osobiście w pokoju 35 urzędu lub na stronie www. pinbraciborz.e-bip.org.pl w zakładce „Druki”.

Po usunięciu, wyrobów zawierających azbest stają się one odpadami niebezpiecznymi i podlegają zasadom określonym w ustawie o odpadach oraz klasyfikacji zgodnie z katalogiem odpadów. Zgodnie z ustawą o odpadach wytwórcą odpadu niebezpiecznego jest wykonawca. Obowiązkiem jego jest prowadzenie ewidencji odpadów, przy zastosowaniu takich dokumentów jak: karta ewidencji odpadu, karta przekazania odpadu.

Wykonawca powinien posiadać decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz zatrudniać przeszkolonych przez uprawnioną instytucję pracowników i osoby nadzorujące prace w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy usuwaniu wyrobów azbestowych. Wykonawca przed przystąpieniem do robót powinien opracować szczegółowy plan prac usuwania wyrobów zawierających azbest. Niezbędne jest również posiadanie niezbędnego wyposażenia technicznego i socjalnego zapewniającego prowadzenie prac oraz zabezpieczenie pracowników i środowiska przed narażeniem na działanie azbestu.

Wykonawca prac jest obowiązany do zapewnienia warunków bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest z miejsca ich występowania poprzez m.in. izolowanie od otoczenia obszaru prac przez stosowanie osłon zabezpieczających, ogrodzenie terenu prac, umieszczenie w widocznym miejscu tablic informacyjnych, zastosowanie w obiekcie odpowiednich zabezpieczeń przed pyleniem i narażeniem na azbest (w tym uszczelnienia otworów okiennych i drzwiowych), codzienne usuwanie pozostałości pyłu azbestowego przy zastosowaniu odpowiedniego sprzętu odkurzającego, izolowanie pomieszczeń, w których zostały przekroczone dopuszczalne wartości stężeń pyłu azbestowego oraz zapoznanie pracowników z planem prac, i wymogami dotyczącymi BHP w czasie ich wykonywania.

Po zakończeniu prac obowiązkiem wykonawcy jest złożenie właścicielowi, lub zarządcy   pisemnego oświadczenia o prawidłowości wykonania prac oraz o oczyszczeniu terenu z pyłu azbestowego, z zachowaniem właściwych przepisów technicznych i sanitarnych.   Właściciel, lub zarządca przechowuje oświadczenie przez 5 lat.

Wykonawca, który niezgodnie z ww. warunkami usuwa wyroby zawierające azbest, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności administracyjnej, cywilnej i karnej. W zależności od danego stanu faktycznego organami właściwymi do egzekwowania bądź sprawdzania przestrzegania właściwych przepisów mogą być w szczególności powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wojewódzki inspektor ochrony środowiska, policja lub straż miejska.

Transport odpadów zawierających azbest

Do transportu odpadów zawierających azbest stosuje się odpowiednio przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych. Ponadto, zgodnie z ustawą o odpadach świadczący usługi w tym zakresie powinien posiadać zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych zawierających azbest, wydane przez starostę właściwego ze względu na miejsce siedziby firmy.

Odpady zawierające azbest, pochodzące z budowy, remontu i demontażu obiektów budowlanych mogą być składowane na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na wydzielonych częściach składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, przeznaczonych do wyłącznego składowania tych odpadów. Prace związane z transportem odpadów zawierających azbest należy prowadzić w sposób zabezpieczający przed emisją pyłu azbestowego do powietrza.

PINB