5 ważnych pytań o Rafako
Największy zakład pracy w Raciborzu wchodzi w kolejny etap reorganizacji. Zatrudnienie w Rafako jest coraz mniejsze, a zarząd nie wyklucza... zwolnień. Postanowiliśmy zaczerpnąć informacji na temat sytuacji Rafako u źródła, dlatego zwróciliśmy się do prezes Rafako Agnieszki Wasilewskiej-Semail z szeregiem pytań. Oto odpowiedzi, które otrzymaliśmy.
1. Trwa reorganizacja Rafako. Po wydzieleniu tzw. business unitów (jednostek biznesowych) oraz przeprowadzeniu Programu Dobrowolnych Odejść, zamierzacie Państwo zlecić część działalności podmiotom zewnętrznym. Rodzi to obawy o powtórkę scenariusza sprzed lat, gdy z Rafako wyodrębniono szereg przedsiębiorstw (m.in. Ragos, Rafabudex, Ratrans), po których dziś nie ma już śladu. Czy te obawy są uzasadnione?
W przypadku obszarów wsparcia, jednym z rozważanych narzędzi jest outsourcing, ale w przypadku business unitów, realizujących kluczowe procesy Rafako, jest to mniej prawdopodobne. Obecna strategia spółki jest w tym zakresie jasna: kompetencje skupione w business unitach, związane z realizacją działalności operacyjnej, powinny pozostać w firmie.
Rozważany outsourcing najprawdopodobniej nie będzie polegał na wydzielaniu ze struktur Rafako nowych spółek i przekazywaniu im poszczególnych obszarów. Obszary te będą przekazywane podmiotom, które w ich realizacji się specjalizują i mogą zagwarantować ich najwyższą jakość.
Wdrażana obecnie stratega rozwojowa Rafako ma uczynić naszą firmę bardziej dynamiczną i lepiej dostosowaną do działania w warunkach rynkowych zmian. Intencją władz Rafako jest więc uczynienie naszej firmy trwale rentowną i zapewnienie jej stabilnych perspektyw rozwoju. W ramach realizowanej strategii chcemy nie tylko utrzymać się na trudnym rynku, na którym operujemy, ale także wzmacniać swoją pozycję jako producent kotłów i innych urządzeń dla energetyki, dostarczanych klientom w Polsce i na świecie. Temu celowi podporządkowane jest rozpoczynający się projekt reorganizacji.
Chciałabym w tym miejscu uspokoić zarówno pracowników Rafako, jak i wszystkich raciborzan: zmieniamy się nie po to, żeby z tego biznesu się wycofać – wręcz przeciwnie! Chcemy, żeby Rafako także w przyszłości było jednym z istotnych pracodawców w regionie, który nie tylko tworzyć będzie wartościowe miejsca pracy, ale stanowić będzie biznesową wizytówkę Raciborza jako firma nowoczesna, świadoma swojej wartości i podchodząca odpowiedzialnie do swojej roli w regionie.
2. Dlaczego decyzja o kolejnym etapie reorganizacji zapadła właśnie teraz? Jaka jest sytuacja ekonomiczna Rafako?
Tak naprawdę proces reorganizacji trwa w naszej firmie już prawie dwa lata. Rozpoczął się w 2015 i już wtedy Zarząd podjął decyzję o zmianach organizacyjnych skutkujących m.in. utworzeniu struktury business unitów. Założenie było takie, że nowa struktura miała służyć lepszemu zorientowaniu Rafako na potrzeby rynkowe oraz skuteczniejszemu pozyskiwaniu zamówień jak i bardziej efektywnej ich realizacji. Również w tym etapie ten cel jest niezmieniony. O ile wcześniej jednak główny nacisk został położony na optymalizację pod kątem działalności operacyjnej, tj. obszarów biznesowych, działalności handlowo-realizacyjnej, produkcji, to teraz główny nacisk chcemy położyć na reorganizację tzw. działów wsparcia: czyli służb finansowych, kadrowych, informatycznych i innych.
3. Celem reorganizacji jest „dostosowanie poziomu i kosztów zatrudnienia w spółce do sytuacji rynkowej w obszarze działania spółki” (cytat z raportu bieżącego Rafako 17/2017). Co należy przez to rozumieć?
Naszym celem jest zbudowanie elastycznej, bardziej efektywnej kosztowo organizacji, dostosowanej do obecnych warunków rynkowych. Temu celowi podporządkowany jest także projekt reorganizacji. Etap analizy, który obejmuje działy wsparcia i business unity i potrwa do końca sierpnia, realizowany jest po to, żeby ustalić gdzie te obszary działalności Rafako nie są efektywne oraz zarekomendować optymalne narzędzia, które pożądaną efektywność przywrócą.
Jednym z prawdopodobnych narzędzi optymalizacyjnych będą zwolnienia, ale ich skala i to, których działów mogą dotknąć będzie możliwe do określenia dopiero kiedy poznamy wynik analizy i płynące z niej rekomendacje. Do tego czasu nie będziemy w stanie odpowiedzialnie przedstawić żadnych szacunków w tej sprawie.
4. Czy reorganizacja dotknie też władz spółki, tj. siedmioosobowej rady nadzorczej oraz pięcioosobowego zarządu?
Projekt reorganizacji skupia się na działalności operacyjnej Rafako: procesach realizowanych w działach wsparcia i w business unitach oraz zasobach, które za te procesy odpowiadają. Projekt nie obejmuje organów zarządczych i nadzorczych takich jak Zarząd i Rada Nadzorcza. 26 czerwca Rada Nadzorcza otrzymała absolutorium, 27 czerwca wybrała Zarząd na kolejną kadencję.
5. Czy efektem wprowadzonych zmian nie będzie – choćby czasowe – zamknięcie drogi do zatrudnienia w Rafako dla młodych ludzi? W jakich obszarach wstrzymano rekrutację (lub jest to planowane), a w jakich obszarach jest/będzie ona prowadzona?
Do końca sierpnia trwać będzie analityczna część projektu reorganizacji. Dopiero po przeprowadzeniu analizy będziemy w stanie określić kierunki i rzeczywistą skalę zmian. Wtedy także zapadną decyzje o wyborze konkretnych narzędzi prowadzących do uelastycznienia naszej organizacji. Wypracowane w toku analizy rekomendacje będą miały wpływ na plany rekrutacyjne Rafako, także w kontekście oczekiwanych od kandydatów kompetencji. Nie oznacza to jednak, że procesy HR, w tym rekrutacyjne w Rafako w najbliższym czasie ustaną. Będą one prowadzone zgodnie z bieżącymi potrzebami, aczkolwiek propozycje pracy będą w pierwszej kolejności kierowane do obecnych pracowników, w ramach rekrutacji wewnętrznej.
Co zamierza prezes Rafako?
Rafako coraz mocniej otwiera się na nowe rynki biorąc udział w przetargach za granicą. Właśnie wzrost przychodów z eksportu to jeden z naszych strategicznych celów. Mamy świadomość, że rynek inwestycji energetycznych w Polsce będzie stopniowo się kurczył. Dlatego rozwijanie działalności eksportowej jest koniecznością, aby móc planować przyszłość w perspektywie 5 – 10 lat. Chcemy, aby w przeciągu najbliższych dwóch lat udział kontraktów eksportowych w przychodach ze sprzedaży Rafako osiągnął poziom 25 – 30 proc.
Dążymy także do pozyskania kolejnych zagranicznych kontraktów nie ograniczając się do rynku europejskiego. Nadal więc aktywnie ofertujemy na rynkach zagranicznych (Indie, Indonezja, Iran). Zamierzamy, aby już w najbliższej przyszłości eksport stanowił 1/3 przychodów.
Wartość portfela zamówień Grupy Kapitałowej Rafako na dzień 31 marca 2017 wynosiła ponad 3,7 mld złotych. Największą część stanowi projekt Jaworzno – 2,4 mld złotych, z czego 0,3 mld złotych pozostało do realizacji przez jednostkę dominującą, a 2,1 mld złotych poprzez spółkę celową SPV Jaworzno. Dodatkowo w konsorcjum z Polimexem uczestniczymy też w największym krajowym kontrakcie energetycznym na budowę bloku Elektrowni Ostrołęka oraz projektach dot. spalarni śmieci.
Przechodząc do planów i celów, jakie Zarząd Rafako stawia sobie i swoim pracownikom, mają one dwojaką naturę: przychodową i kosztową. W ujęciu przychodowym będziemy konsekwentnie dążyć do pozyskiwania kolejnych zleceń, w kraju i zagranicą, szczególnie w roli głównego wykonawcy. Na rynku krajowym liczymy na kontrakty związane z dostosowaniem polskiej energetyki do wymogów BAT (od ang. best available technologies – najlepsze dostępne technologie – red.). Pierwsze zlecenia powinny pojawić się już w IV kw. br.
W tym celu prowadzimy szereg działań mających na celu usprawnienie naszych procesów sprzedaży i działania business unitów. Ostatnie sukcesy sprzedażowe dowodzą, że idziemy w dobrym kierunku. Chcę jednak zaznaczyć, że elementem naszej strategii rozwojowej jest ukierunkowanie naszych business unitów w taki sposób, żeby dążenie do doskonałości i poprawiania skuteczności procesów sprzedaży stało się elementem stałym i budowało etos Rafako jako firmy, która wciąż się doskonali i zwiększa swoją efektywność sprzedażową.
Walcząc o zwiększenie przychodu nie zapominamy jednak o stronie kosztowej. Projekt reorganizacji ma uczynić z Rafako firmę charakteryzującą się swoistą organizacyjną „zwinnością” (ang. agile). Wychodzimy bowiem z założenia, że w warunkach ciągłej, rynkowej zmiany najlepiej radzą sobie te firmy, w których struktura organizacyjna jest możliwie prosta i płaska. Wtedy najlepiej działa komunikacja między poszczególnymi pracownikami, a spółka jest w stanie szybko reagować na zmiany w otoczeniu rynkowym i adaptować się do nowych warunków, co stanowi kluczową przewagę konkurencyjną.
Osiągnięcie owej organizacyjnej „zwinności”, do której aspirują najbardziej dojrzałe i nowoczesne firmy na świecie, wymaga zasadniczych zmian w kulturze pracy, przepływie informacji i zarządzaniu, a także w strukturze organizacyjnej – przeprowadzenie firmy i jej pracowników przez ten okres intensywnych zmian to mój osobisty cel na najbliższą kadencję.
Ile osób pracuje w Rafako ?
Prezes Agnieszka Wasilewska-Semail poinformowała nas, że obecnie w Rafako zatrudnionych jest 1776 osób*. Większość, bo aż 1030 osób, to pracownicy umysłowi. Pozostałe 746 osób to pracownicy związani z produkcją. Dla porównania liczba zatrudnionych na koniec 2016 roku wyniosła 1993. Spośród 1776 pracowników zatrudnionych w Rafako na koniec czerwca 2017 największą grupę, liczącą 1600 osób, stanowili pracownicy zlokalizowani w Raciborzu. Liczba etatów przypisanych do innych lokalizacji kształtowała się następująco: Wyry – 63 osoby, Pszczyna – 61 osób, inne (w tym w ramach projektów, realizowanych przez Rafako).* stan na koniec czerwca 2017.