Ruszył spis powszechny – co warto wiedzieć

Można się spisać poprzez wywiad bezpośredni prowadzony przez rachmistrza, wywiad telefoniczny prowadzony przez ankieterów, oraz samospis internetowy, polegający na wypełnieniu specjalnej ankiety. Dwie pierwsze metody przeprowadzane są od 8 kwietnia. Potrwają do końca czerwca. Informacje zbierane w trakcie wywiadu będą wprowadzane bezpośrednio do urządzenia przenośnego i niezwłocznie przekazywane do bazy danych w GUS. 15 i 16 kwietnia rachmistrzowie będą również spisywać bezdomnych.

Z możliwości samospisu każdy mieszkaniec Polski może skorzystać od 1 kwietnia do 16 czerwca.

Grzywna za odmowę, więzienie za fałszywe dane

Dane zbierane będą w badaniu reprezentacyjnym i w badaniu pełnym. To pierwsze będzie składać się z nawet 100 pytań i obejmie około 20 procent losowo wybranych mieszkańców naszego kraju. Taka poszerzona ankieta będzie prowadzona poprzez internet i za pośrednictwem rachmistrzów. Z kolei badanie pełne obejmie maksymalnie 16 pytań zadawanych zarówno przez internet, telefon, jak i przez rachmistrzów. Uczestnictwo w spisie internetowym i wywiadzie telefonicznym będzie dla nas dobrowolne. Rachmistrzowi spisowemu nie będziemy mogli jednak odmówić udzielenia informacji. Odmowa grozić będzie grzywną. Z kolei podanie fałszywych informacji oprócz kary grzywny zagrożone jest również karą do 2 lat więzienia.

Gdy nie chcemy odwiedzin rachmistrza

Wizyty rachmistrza, która zajmie trochę czasu można jednak uniknąć. Wystarczy skorzystać ze wspomnianego samospisu internetowego. Jeśli rachmistrz odwiedzi nas zanim zdążymy się spisać sami, można odmówić mu odpowiedzi na pytania, jeśli zapewnimy go, że dokonamy samospisu w późniejszym terminie. Wówczas rachmistrz wyznaczy nam kolejny termin po 16 czerwca, po to, by spisać nas jeśli ewentualnie mimo zapewnień zapomnimy o tym obowiązku.

Istnieje też całkiem spore prawdopodobieństwo, że mimo niewykonania samospisu rachmistrz nie trafi do naszego domu. Do takiej sytuacji może dojść bo rachmistrzowie mają skupić się przede wszystkim na tych osobach, które zostaną wylosowane do ankiety reprezentacyjnej. Dane reszty mieszkańców naszego kraju zostaną oszacowane z wykorzystaniem metod statystycznych.

Jak dokonać samospisu internetowego

Samospisu może dokonać każdy mieszkaniec Polski, niezależnie od tego czy ma stały dostęp do Internetu. A to dzięki temu, że samospisania można dokonać w dwóch trybach on–line i off–line. Formularz on–line jest częściowo wypełniony informacjami o mieszkaniach i osobach w nim przebywających, z kolei formularz off–line jest całkowicie czysty i nie zawiera żadnych danych. Co najbardziej istotne formularze można wypełnić w dowolnym czasie od 1 kwietnia do 16 czerwca, w dowolnej godzinie i dowolnym dniu. Wypełnianie formularza można podzielić na etapy, w zależności od tego jakim czasem akurat dysponuje osoba, dokonująca samospisu.

Nie zapomnieć hasła

Osoby, które chcą spisać się w trybie elektronicznym na formularzu on–line powinny najpierw zarejestrować się na stronie www.spis.gov.pl lub www.stat.gov.pl. Następnie należy wybrać zakładkę „formularz spisowy” i wejść na formularz identyfikacyjny. Później należy wpisać swoje dane i hasło (które należy zapamiętać, więc warto zapisać je na kartce), wypełnić w odpowiedniej krateczce podany ciąg znaków (dodatkowe zabezpieczenie) i przystąpić do wypełniania formularza.

Wypełnianie polega na wpisaniu brakujących informacji lub poprawieniu tych, które zawiera formularz. W razie nie wpisania żądanych w formularzu informacji system nie przerzuci nas na kolejną stronę. Jeśli respondent nie chce wypełniać w danym momencie formularza do końca, musi go zapisać i wylogować się. Zapisany formularz uruchomi się po ponownym wejściu na stronę www.spis.gov.pl lub www.stat.gov.pl i wpisaniu loginu i zapamiętanego hasła. Przy czym należy pamiętać, że rozpoczęty formularz jest ważny przez 14 dni. Po ich upływie zostanie on zablokowany, a dane zostaną skierowane do rachmistrza spisowego.

Internet nie jest potrzebny

Osoby, które mają ograniczony dostęp do internetu lub nie mają go wcale, a chcą uniknąć wizyty rachmistrza mogą samospisać się za pomocą formularza off–line. W tym celu można pobrać formularza ze strony internetowej, lub ściągnąć go na nośnik (płyta CD, pendrive) w najbliższym biurze spisowym w celu nagrania programu. Następnie program ten należy zainstalować w swoim domowym komputerze i przystąpić do jego wypełniania. Do formularza załączona jest szczegółowa instrukcja jak należy wypełniać formularza i w jaki sposób należy go odesłać.

(art)

---

Rachmistrz czy oszust?

Do naszych domów i mieszkań od piątku 8 kwietnia pukają rachmistrzowie spisowi. Zbierają informacje do Narodowego Spisu Powszechnego. Jak sprawdzić, czy dana osoba na pewno jest tą, za którą się podaje? Przede wszystkim musi mieć przy sobie identyfikator wydany przez Główny Urząd Statystyczny. Dokument musi mieć zdjęcie rachmistrza, jego dane oraz pieczęcie urzędu statystycznego, dyrektora tej placówki i podpis dyrektora. Identyfikator ważny jest tylko z dowodem osobistym rachmistrza. Każdy mieszkaniec może więc porównać dane na obu dokumentach. Policja radzi, aby dokładnie sprawdzić dokumenty, ponieważ identyfikator nie jest w żaden sposób zabezpieczony, np. znakami wodnymi czy laminatem. Łatwo więc można go podrobić. – Jeżeli dokumenty nie wzbudzają naszego zaufania, możemy zadzwonić do danego urzędu miasta, gminy, lub na policję, która też posiada dane o rachmistrzach – mówi Anna Skiba z Gminnego Centrum Informacji w Radlinie.

(tora)

---

Niewielu chętnych do pracy w terenie

Zainteresowanie osób rolą rachmistrza spisowego było niewielkie – mówią zgodnie urzędnicy w miastach powiatu wodzisławskiego.

W Wodzisławiu do pracy w spisie powszechnym na stanowisko rachmistrza zgłosiło się 66 osób. Komisja po przeprowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych wyłoniła 26 osób w tym 4 rachmistrzów rezerwowych. W Rydułtowach pracuje 10 rachmistrzów, 2 jest na rezerwie. Podania złożyło 18 osób. Wszystkie przeszły kwalifikację. – Żeby nikt nie posądził nas o faworyzowanie kogokolwiek urządziliśmy losowanie. Kandydaci sami ciągnęli losy – mówi Katarzyna Jargon z Urzędu Miasta Rydułtowy. Podobne proporcje były w Radlinie – 20 kandydatów na 9 rachmistrzów. – Jak na taką liczbę bezrobotnych, to zgłosiło się  niewiele więcej osób, niż potrzebowaliśmy. Dla porównania, kiedy są konkursy do pracy w kancelarii, na jedno stanowisko zgłasza się 30 osób – mówi Anna Skiba z Gminnego Centrum Informacji w Radlinie. W Pszowie zainteresowanie pracą rachmistrza było najmniejsze – o 7 umów ubiegało się 9 osób.

Zrazili się wcześniej

Przypuszczalną przyczyną niewielkiego zainteresowania pracą rachmistrza były kłopoty przy ubiegłorocznym spisie rolnym. Wprowadzone wówczas pierwszy raz przenośne terminale do gromadzenia i przesyłania danych nie działały prawidłowo. Zaś rachmistrzowie dostawali pieniądze od każdej wypełnionej ankiety. Tamte problemy zraziły sporo potencjalnie zainteresowanych osób pracą przy obecnym spisie. Anna Skiba tłumaczy, że wówczas GUS wprowadzał urządzenia i testował sprzęt. Obecnie wszystko powinno działać bez zarzutu.

Ile zarabiają?

Wszyscy rachmistrzowie podpisali umowy z GUS. Według odgórnie przyjętej stawki za każdą wypełniona ankietę rachmistrz otrzyma 3 zł brutto, zaś za ankietę reprezentacyjną 10 zł (ankieta reprezentacyjna – tym badaniem zostanie objęte 20% losowo wybranych mieszkańców).

(tora), (raj)