Kącik ZUS

Czy można się ubezpieczyć w ZUS nie pracując i nie prowadząc działalności gospodarczej?

Joanna K.

W związku ze zmianami w przepisach, od 2013 r. dobrowolnie do ubezpieczeń społecznych w ZUS może przystąpić każda osoba nieposiadająca tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.  Natomiast dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym w NFZ może zostać objęta osoba nieposiadająca tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego lub która nie spełnia warunków do zgłoszenia jako członek rodziny – szczegółowe informacje w tym zakresie udziela Narodowy Fundusz Zdrowia, bądź też można je znaleźć na stronie internetowej NFZ pod adresem www.nfz.gov.pl

---

Na jakich zasadach osoba pracująca może objąć ubezpieczeniem zdrowotnym i emerytalnym niepracujących dorosłych członków rodziny?

Marek z Radlina

Każda osoba posiadająca tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego powinna zgłosić do tego ubezpieczenia również członków rodziny. Członkiem rodziny jest: dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej  – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku, małżonka, wstępnych pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.

Status członka rodziny osoby ubezpieczonej nie jest natomiast tytułem do objęcia ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. Wyjątkiem są członkowie rodziny współpracujący z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub współpracującymi ze zleceniobiorcami. Za osobę współpracującą uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracująca przy prowadzenia tej działalności lub wykonywaniu umowy zlecenia. Przy czym nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Współpraca z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub zleceniobiorcami jest tytułem do ubezpieczeń emerytalnego i rentowego.

---

Gdzie mam składać odwołania, w jakim oddziale ZUS, gdy mam wątpliwości co do wydanej decyzji i ile ZUS ma czasu na odpowiedź?

Marian z Wodzisławia

Pytanie w sprawie wydanej decyzji lub odwołania od niej należy kierować do Oddziału ZUS, który decyzje wydał. Same wyjaśnienia dotyczące treści decyzji zostaną udzielone od ręki.

---

Co można zrobić w przypadku, gdy pracodawca nie wypełnia swoich obowiązków i np. wykazuje na pasku RMUA składki niższe niż faktyczne?

Czytelniczka z Wodzisławia

Takie praktyki skutkują tym, że ubezpieczonemu na jego koncie ewidencjonowana jest składka obliczona od podstawy wymiaru wykazanej przez płatnika składek, tj. od kwoty mniejszej niż faktycznie otrzymywane wynagrodzenia. W konsekwencji będzie to wpływało na wysokość świadczeń.

W takim przypadku powinniśmy interweniować u samego płatnika składek, a  także w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, np. na formularzu ZUS ZZU lub w dowolnie sformułowanym piśmie, pamiętając o podaniu danych umożliwiających identyfikację, tj. imienia i nazwiska, numeru PESEL lub serii i numeru dowodu tożsamości oraz adresu.