Marcińsko gynś

Ani my sie obejrzeli, a już uzaś bydzie Marcina. Ś nim też momy kupa roztomańtych porzekadeł. „Świynty Marcin na biołym koniu przijyżdżo”, czy „Na Marcina z gynsiom do kumina”

Legynda godo, że św. Marcina wyzdradziyły gynsi, jak się chowoł przed poganami, bo łogromnie zaczły jaszczeć. Ale tak po prowdzie, 11 listopada (św. Marcina), to już je końcowka dobrej pogody, a gynsi trza zbijać, bo majom nojwiyncyj sadła i som nojlepszy wypasione, a i paś ni ma kaj, bo trowa do cna wyszkubano.

Terozki wszyndzi trombiom o gynsiach, a jo je skiż tego ogromnie rod, że klupli my sie w gowa i wracomy do tradycji. Przeca jeszcze 30 lot tymu, na każdym placu pasły sie gynsi. A jak już tak było wiyncy dziołchow w chałupie, to wcale trza było chować gynsi, żeby na aussztojer usuć pierziny i zegłowki.

Ale z gynsi nic sie nie zmitrynży– bo kark i krzidła idom na żur, z krwie idzie narobić krupniokow, podroby dobrze szmakujom w gulaszu, a nogi idzie owinonć szczewami i upiyc w piekaroku (tak robiyła moja starka Maryjka).

Dzisio ło gynsiach sie godo skiż dobrego miynsa i roztomańtych walorow zdrowotnych. Przeca kożdy z nos za bajtla, jak yno pokuckiwoł, toż boł mazany gynsinom. Zresztom gynsina je dobro jak bolom stawy, abo człowiek poczaskany.

Je to nojlepszy tłoszcz, kiery dobrze konserwuje miynsa i nadowo sie do smażynio. No i nojważniejsze – mo dobry cholesterol (sterole) kiery zbijo tyn zły. Beztoż nasze starki jadły gynsi, nie wiedziały co to je cholesterol, a żyły dłogo i w zdrowiu.

No i jeszcze jedno, jak bydziecie piyc kołocz, dejcie se sadła do ciasta, wtedy bydzie włażny i elegancko wyruszany.

Kochani Ludkowie, a miynso z gynsi– co tu dużo godać – raritas. A jeszcze z czornymi kluskami, abo z pogańskimi krupami to już wcale, pychota.

Na koniec winszuja wom zdrowio, no i smacznej gonski.

---

Wiszuja – życzę

Zmitrynży – zmarnuje

Aussztojer – wiano

Wyzdradziyły – zdradziły

Jaszczeć – skrzeczeć

Mazany – smarowany

Zegłowki – poduszki

Szczewa – jelita