– Większość z nas nawet nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo jesteśmy zależni od pszczół i ile im zawdzięczamy. Jednak pszczoły to nie tylko owady, dzięki którym mamy miód na sklepowych półkach. Należą do nich także puchate trzmiele czy pszczoły samotnice – łącznie to ok. 20 tys. gatunków. Wszystkie one 8 sierpnia obchodzą swoje święto w Polsce – Wielki Dzień Pszczół – informowało na swojej stronie MRiRW.

Czym zajmują się pszczoły?

Jak informuje ministerstwo, pszczoły żyją na Ziemi od ponad 50 milionów lat, a ich rola w utrzymywaniu równowagi ekosystemu Ziemi jest większa, niż większość z nas myśli.

Wystarczy wspomnieć, że:

• Są odpowiedzialne za zapylanie ok. 70 proc. gatunków roślin uprawnych na świecie.

• Zapewniają lepszą jakość owoców i warzyw.

• Podnoszą wydajność upraw.

• Niektóre z gatunków (np. migdały) bez pracy pszczół w ogóle by nie owocowały.

• Zapylają nie tylko rośliny użytkowe, lecz także rośliny dzikie, tworzące różne ekosystemy lądowe. Te zbiorowiska roślinne m.in. produkują tlen niezbędny do życia.

Co gdyby wyginęły?

– Wyginięcie pszczół miałoby dramatyczne konsekwencje dla ludzi i całego środowiska przyrodniczego Ziemi. Ten proces jednak już się rozpoczął. Problem dotyczy już całego świata i jest ogromnym wyzwaniem, nie tylko dla pszczelarzy, ale dla nas wszystkich – podaje MRiRW.

Jakie są przyczyny wymierania pszczół?

– Niepokojący proces wymierania pszczół trwa już prawie 20 lat, ale od ok. 10 lat straty w pszczelich rodzinach zaczęły budzić poważne obawy pszczelarzy. Według naukowców jest wysoce prawdopodobne, że za wymieranie pszczół odpowiedzialne są: pestycydy, wywołujące zmiany w systemie nerwowym pszczół; choroby pszczół; szkodniki, grzyby, roztocza, wirusy; zmiany klimatyczne; niedobory żywieniowe; metody nowoczesnego rolnictwa (oprócz pestycydów): ogromnym problemem dla dzikich pszczół są uprawy monokulturowe – brak miedz, zadrzewień śródpolnych, starych drzew, skarp, śródpolnych stert kamieni powoduje że brakuje kryjówek i miejsc do założenia gniazda; ponadto zmniejsza się bioróżnorodność rolnictwa i coraz mniej jest miejsc, gdzie mogą rosnąć różne gatunki roślin nektarujących. Zgodnie z wynikami badań naukowych głównym podejrzanym za straty w pszczelich rodzinach są jednak pestycydy, a szczególnie insektycydy – informuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Jak możemy pomóc?

Jak czytamy w komunikacie, pomaganie owadom zapylającym jest prostsze, niż może się wydawać. Może to robić większość z nas. Ministerstwo podaje co należy zrobić aby pomóc pszczołom:

• Sadź rośliny miododajne, czyli takie, które dostarczają nektaru i pyłku – w ogródku, na balkonie, na nieużytkach, miedzach, a nawet na zaniedbanych trawnikach. Nasiona lub gotowe mieszanki kupisz w każdym sklepie ogrodniczym. Rób to o różnych porach roku.

• Jeśli masz ogród, pozostaw w nim część dziką, z miododajnymi roślinami łąkowymi oraz miejscami, gdzie owady mogą założyć gniazdo.

• Nie wypalaj liści i traw – stanowią miejsce gniazdowania i kryjówkę dla wielu owadów.

• Nie przekopuj gleby w swoim ogrodzie zbyt często. Wiele owadów zakłada w niej gniazda.

• Przygotuj poidło dla pszczół. Może to być po prostu naczynie z wodą oraz kamykami lub patykami, na których owady będą mogły stanąć, żeby napić się wody.

• Unikaj insektycydów oraz pestycydów toksycznych dla pszczół. Wybieraj naturalne środki ochrony roślin.

• Wybieraj produkty rolnictwa ekologicznego, wolne od GMO. Staraj się wybierać produkty lokalne, z najbliższej okolicy, a przynajmniej wyprodukowane w Unii Europejskiej. W UE obowiązują obecnie ograniczenia w stosowaniu neonikotynoidów oraz fipronilu.

• Czytaj etykiety i kupuj miód od certyfikowanych lub sprawdzonych lokalnych rolników. Unikaj kupowania miodu z etykietą „spoza Unii Europejskiej” – poza nią nie obowiązują restrykcje w stosowaniu szkodliwych dla pszczół insektycydów.

• Kup lub samodzielnie zbuduj dom dla dzikich pszczół. Instrukcje znajdziesz w internecie.

• Rozmawiaj z rodziną i znajomymi o znaczeniu pszczół i ich wymieraniu. Zachęć ich do działania na rzecz pszczół.

• Edukuj dzieci, zaciekaw je życiem pszczół. Działajcie całą rodziną – możecie je wspólnie obserwować i działać, aby je wesprzeć. Inspiracje znajdziecie w Internecie.

Oprac. (FK)