Podczas II Wojny Światowej, kopalnia w Rydułtowach została przejęta przez koncern Herman Göring, a w latach 1942-45 utworzono w naszym mieście 5 obozów pracy przymusowej. Czas prawie wymazał te wydarzenia z pamięci, a na miejscach dawnych obozów wyrosły osiedla. Pozostał jedynie pomnik, nazwa ulicy i... wstyd związany z tym epizodem. W ramach projektu „Cień Dziedzictwa", dzięki współpracy z młodzieżą i warsztatom, AI pod opieką artystyczną Tomasza Manderli stworzyło wyjątkowy dwuminutowy film , który przywraca te wydarzenia do życia. To niezwykła podróż w przeszłość, która przypomina o ciemnych kartach naszej lokalnej historii.

Kolejnym elementem projektu były warsztaty na temat radzenia sobie z traumami międzypokoleniowymi. Spotkania z młodzieżą Zespołu Szkół Licealnych i Technicznych w Rydułtowach poprowadziła Zuzanna Łapka. - Podczas warsztatów przyglądaliśmy się nie tylko swojej linii rodowej, ale także patrzyliśmy na to, kim my właściwie jesteśmy, czego potrzebujemy i pragniemy, co jest naszymi najlepszymi cechami, a także nad czym warto popracować. To wszystko było pewną indywidualną eksploracją, ale też weszliśmy do przestrzeni naszych połączeń [społecznych], bo my sami nie tworzymy świata – mówiła na nagraniu podczas finału projektu Zuzanna Łapka.

Z kolei Mateusz Świstak zachęcił młodych do stworzenia komiksu o tematyce wojennej, w którym miejscem akcji był obóz koncentracyjny w Rydułtowach. Młodzież stworzyła scenariusz, a część obrazów została wygenerowana przez AI, łącząc ich wizje z nowoczesną technologią. To niesamowity przykład, jak młodzi ludzie wrażliwie podchodzą do trudnych tematów, odkrywając historie i tworząc artystyczne dzieło pełne emocji i refleksji. W graficznym opracowaniu komiksu pomógł także wspomniany już Tomasz Manderla. - Niesamowitą rzeczą było to, że uczestnicy potrafili rezygnować ze swoich pomysłów i tak połączyć wszystkie trzy grupy, aby zmieścić to na czterech stronach komiksu. To ekstremalnie mało paneli, aby przekazać spójną historię, a im się to udało – podkreślał Mateusz Świstak.

Podczas spotkania podsumowującego projekt zaprezentowano także efekty pracy z młodzieżą, czyli film i komiks. Dyrektor RCK „Feniks” oraz reżyserka Teatru SAFO Katarzyna Chwałek-Bednarczyk wspominała także pracę nad nową odsłoną spektaklu „92 dni” i paradą świateł, która przeszła przez miasto, jednocześnie przekazując podziękowania dla wszystkich uczestników projektu oraz zaangażowanych w jego realizację osób. Projekt „Cień dziedzictwa" dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura-Interwencje. Edycja 2024". Patronem medialnym projektu był lokalny portal historyczny Historion.pl.

(ska)