Ulica Krzyżowa
Wśród wielu cichych, często zapomnianych uliczek jest także ul. Krzyżowa w dzielnicy Smolna.
Jej dzisiejszy kształt zupełnie nie przypomina dawnego ciągu komunikacyjnego. Już na początku XX wieku wymieniana była jako Ackerstrasse, co można dowolnie tłumaczyć jako ul. Polna albo Rolnicza. I nic w tym dziwnego, gdyż okolica jeszcze do lat 70. XX w.(!) po części miała taki charakter. Budowa osiedla i innych obiektów zmieniła całkowicie dawny wygląd tego fragmentu dzielnicy. Jednakże nazwa ulicy już w 1922 roku została zmieniona. Po części z racji postępującej, choć wolno, urbanizacji, z drugiej strony znajdował się tu godny upamiętnienia obiekt. Był nim krzyż kamienny (Boża Męka) wzniesiony jeszcze w 1846 r. (zapewne w związku z epidemią tyfusu głodowego). Krzyż przy tej ulicy dał początek polskiej nazwie ulicy – ul. Krzyżowa, a nazwa utrzymała się do wybuchu II wojny światowej. Później przywrócono pruską nazwę, ale po zakończeniu wojny ponownie powróciła polska. I tak istnieje po dziś dzień, obok cennego zabytku małej architektury sacrum w postaci kamiennego krzyża, na którym wyryto znamienne słowa: „Upraszam za tego fundatora co swonował Figurę pacioreczek porzykać jest jego wolą”.
Bogdan Kloch dyrektor Muzeum w Rybniku