W sanktuarium u świętej Tereski

Parafia św. Teresy od Dzieciątka Jezus mogła się rozwinąć dzięki wybudowanej tu pod koniec XIX wieku kopalni. Jako samodzielna jednostka działa od 1925 roku. Dzisiaj liczy 7426 wiernych.

Początkowo, jak wiele nowopowstałych rybnickich parafii, również Chwałowice należały do parafii Matki Boskiej Bolesnej. W 1899 roku miejscowość przyłączono do Jankowic Rybnickich. Za miejsce do odprawiania nabożeństw służyła mieszkańcom wybudowana w 1895 roku kapliczka ku czci Matki Bożej.  A ponieważ nowo wybudowana kopalnia zaczęła przyciągać robotników, a co za tym idzie systematycznie zwiększała się liczba wiernych, zapadła decyzja o regularnym odprawianiu nabożeństw. Początkowo odbywały się one w kopalnianej cechowni, a potem w kaplicy Matki Bożej, którą specjalnie w tym celu powiększono. Chwałowicką parafię erygowano w sierpniu 1925 roku. Rok później rozpoczęto budowę obecnego kościoła. Świątynia stanęła w Chwałowicach w ciągu zaledwie dwóch lat, a wielkie zasługi ma w tym dziele ówczesny proboszcz ks. Jan Śliwka.

Kapłan wielkich zasług

Ks. Śliwka jako proboszcz do Chwałowic trafił  9 sierpnia 1926 roku. Początki były bardzo trudne. Obejmując parafię, funkcję kościoła pełniła przydrożna kapliczka zaś o mieszkanie dla proboszcza, które znajdowało się w nowym budynku szkoły toczyła się walka z jej kierownikiem. Dlatego proboszcz szybko zabrał się za budowę kościoła. W dwa lata po wykopaniu fundamentów świątynia stała już w środku rosnącego wokół osiedla. Została poświęcona w październiku 1928 roku, otrzymując wezwanie św. Teresy od Dzieciątka Jezus.  Dwa lata później obok kościoła stanęła plebania. Ks. Jan Śliwka został wyróżniony w 1929 roku odznaczeniem ,,Pro Ecclesia et Pontifice”. Proboszcz opiekował się wiernymi w Chwałowicach aż do wybuchu II wojny światowej.  l września 1939 roku musiał uciekać razem ze swoją siostrą na wschód, ponieważ jego nazwisko znalazło się w Sonderfahndungsbuch Polen czyli osławionej „księdze gończej” będącej wykazem Polaków uznanych za wrogów Niemiec i przeznaczonych do eksterminacji. Ks. Śliwka kupioną po drodze furmanką, ponoć w towarzystwie ks. H. Bednorza, przeprawił się przez Puszczę Sandomierską, ale musieli zawrócić – uciekając tym razem przed Armią Czerwoną. przyłączył się do wojska polskiego i razem z nim trafił do Częstochowy. Idąc z wojskiem polskim, trafił do Częstochowy, skąd wycieńczonego do Ząbkowic zabrał przygodnie napotkany proboszcz.  Kilka lat później ks. Śliwka został jednak wytropiony przez gestapo. Ciągłe przesłuchania zrujnowały mu zdrowie, został sparaliżowany. Po wojnie, ze względu na stan zdrowia nie mógł z powrotem objąć stanowiska chwałowickiego proboszcza. Ponieważ duszpasterz był bardzo związanych z parafią i wiernymi, zamieszkał w Rybniku i przez cały czas miał nadzieję wrócić do swoich parafian. To marzenie spełniło się dopiero po jego śmierci, w 1950 roku. Proboszcz został pochowany na chwałowickim cmentarzu, a wierni dbają o jego grób.

Z kościoła do sanktuarium

Kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus to przepiękne i niesamowite wnętrza. Wystój świątyni pochodzi z lat 1964–1965, dostosowany do odnowionej liturgii posoborowej, a jego autorem jest Zygmunt Brachmański. Sercem świątyni jest prezbiterium z ołtarzem, tabernakulum, rzeźbami i malowidłami. Na ścianach zobaczyć można malowidła przedstawiające życie patronki. Również w oknach i drzwiach frontowych widnieją fascynujące i niesamowite witraże przedstawiające sceny z życia św. Teresy. W otoczeniu świątyni znajduje się kaplica Matki Bożej Różańcowej, która do parafii wróciło dopiero w 1992 roku (wcześniej w 1964 roku została przejęta przez Kościół Polskokatolicki). W latach 90. na terenie przykościelnym wybudowany został dom parafialny oraz kaplica pogrzebowa. W otoczeniu powstały też groty. Od 1998 roku parafia posiada w Koniakowie Dom Rekolekcyjny „Emaus”. 3 kwietnia 2005 roku abp Damian Zimoń kościół parafialny w Chwałowicach ustanowił sanktuarium św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Teren sanktuarium otacza dzisiaj siedemset krzewów róż.

Proboszczowie od św. Teresy

Losy duszpasterzy związanych z parafią to odrębne historie. Często pełne prześladowań i  walki – o polskość, o Kościół, o wiernych. Pierwszym proboszczem, który trafił do św. Teresy z Lisieux w Chwałowicach był  ks. Paweł Wycisło (1925–1926). Wcześniej był kapelanem oddziałów powstańczych III Powstania Śląskiego. Po nim do parafii przyszedł ks. Jan Śliwka (1926–1939) budowniczy kościoła i życia w parafii – najpierw jako administrator, a później jako proboszcz. Po nim kolejno parafią zarządzali: ks. Edmund Górecki (przez kilka miesięcy 1939) – również kapelan męskiego hufca harcerskiego w Rybniku, ks. Wilhelm Lizura (1939–1941),  ks. Engelbert Październy (1941–1959), ks. Jerzy Guttry (1959) – w parafii był zaledwie cztery miesiące, a potem przeniesiono go na proboszcza do parafii św. Jerzego w Dębieńsku. W 1959 roku z Dębieńska do Chwałowic przybył nowy proboszcz ks. Henryk Rothkegel (1959–1976), a po nim parafią zarządzał przez 12 lat ks. Antoni Bartoszek (1977–1988). W 1988 roku proboszczem u św. Teresy od Dzieciątka Jezus został ks. Teodor Suchoń, obecnie uhonorowany godnością prałata. Nowy proboszcz bardzo zżył się z parafianami. To jego zasługą jest budowa domu parafialno–rekolekcyjnego, odrestaurowanie kościoła, budowa domu przedpogrzebowego, kapitalny remont pierwszej kaplicy parafialnej z roku 1895, budowa domu rekolekcyjnego „Emaus” w Koniakowie  oraz domu mieszkalno–gospodarczego przy parafii. Proboszcz m.in. w latach 80. wydawał podziemną gazetę dla nauczycieli.

Wokół parafii i kościoła

Parafianie lgną do kościoła i żywo interesują się życiem parafii. Wierni u św. Teresy mają do wyboru uczestnictwo w zajęciach wielu grup parafialnych: diakonii słowa, ministrantach, Ruchu Światło–Życie, Dzieciach Maryi, grupie niepełnosprawnych „Emmanuel”, wspólnocie modlitewnej, diakonii muzycznej, katechezie mężczyzn, katechezie ogólnej, katechezach przedślubnych, katechezach prenatalnych czyli spotkaniach dla rodziców spodziewających się dziecka, związkach niesakramentalnych, tercjarzach franciszkańskich, tercjarzach karmelitańskich, ruchu domowego kościoła i ruchu Equipes Notre Dame czyli międzynarodowym ruchu małżeńskim. Działa tu chór parafialny „Teresa”, zespół charytatywny oraz parafialna Caritas. Odbywają się spotkania uczestników Archidiecezjalnej Szkoły Animatora Misyjnego (ASAM), w tym roku miały one miejsce w kwietniu. Ponadto odbywają się tu coroczne spotkania młodzieży Dorsten i Chwałowic. Od 1991 roku proboszcz Suchoń wydaje pismo parafialne „W sercu Kościoła” oraz parafialny kalendarz o treściach terezjańskich. W domu parafialnym organizowane są stale spotkania formacyjne dla animatorów rodzin domowego kościoła oraz dla grup AA. Od 2000 roku parafia organizuje w Rybniku akcje ewangelizacyjne pn. „Marsz dla Jezusa”.

Małgorzata Sarapkiewicz

---

Parafia Św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Rybniku Chwałowicach – metryczka

• Adres: ul. Działkowców 1, 44–206 Rybnik–Chwałowice, kontakt: tel. 32/ 432–97–10; fax 32/ 421–64–84, e–mail: chwalowice@archidiecezja.katowice.pl, strona internetowa: www.teresachwalowice.pl
• Proboszcz: ks. prałat Teodor Suchoń
• Wikariusze: ks. Bogdan Kania, ks. Dawid Lubowiecki, ks. Arkadiusz Sitko
• Inni księża: ks. Jarosław Ogrodniczak – duszpasterz w domu rekolekcyjnym „Emaus” w Koniakowie
• Liczba parafian: 7426
• Odpust  parafialny: pierwsza niedziela października
• Wieczna adoracja: 14 października
• Msze święte: w tygodniu – godz.7.00, godz.18.00  (piątek godz.17.00), sobota – godz.18.00, w niedzielę – godz.7.00, godz.9.00, godz.10.30, godz.12.00 i godz.17.00. W lipcu i sierpniu – zamiast mszy o godz.10.30 i godz.12.00 msza św. jest odprawiana o godz.11.00.
• Inne kościoły i kaplice: kaplica Matki Bożej Różańcowej
• Ulice: Cmentarna, Działkowców, Gałczyńskiego, Górnicza, Jagiellońska, Kamienna,  Kołłątaja, Kombatantów, Krupińskiego, Kupiecka, 1 Maja, Nowa, Obywatelska, Ogrodowa, Okulickiego, Prusa, Pukowca, Radziejowska, Rybnicka, Stawiarza, Stefek Anny, Szulika, Śląska, Ks. Śliwki, Tkoczów, Wjazdowa, Zwycięstwa.
• Cmentarz: komunalny
• Dekanat: Rybnik