Kącik ZUS

Jestem na emeryturze i pracuję na umowę o dzieło. Czy w związku z przychodem z tej pracy moja emerytura może być pomniejszona lub zawieszona?

Janek K.

Na zawieszenie lub zmniejszenie emerytury dla emeryta, który nie ukończył powszechnego wieku emerytalnego, wpływ ma przychód uzyskany z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności. Umowa o dzieło ma wpływ na zawieszenie i zmniejszenie wysokości emerytury wówczas, gdy została zawarta z pracodawcą, z którym pracownik pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

---

Miesiąc temu wróciłam z dłuższego pobytu w Anglii. Przed wyjazdem za granicę w Polsce pobierałam rentę socjalną, która została zawieszona. Czy mogę ponownie się o nią starać?

Katarzyna

Po powrocie zza granicy ma Pani możliwość ponownego ubiegania się o rentę socjalną, nawet na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika wydanego przed wyjazdem. Jeżeli będzie z niego wynikało, że ustalona całkowicie niezdolność do pracy istnieje nadal i jeśli nie zaistniały inne okoliczności mogące spowodować brak prawa do wypłaty renty.

---

Z ZUS-u dostaję emeryturę i połowę renty wypadkowej. Czy jeśli podejmę pracę to mogę stracić pieniądze z renty?

Czytelniczka z Pszowa

Osoba, która osiąga przychód, bez względu na jego wysokość, może pobierać tylko jedno, wskazane przez siebie świadczenie. Będzie ono podlegało zasadom zawieszalności na ogólnych zasadach. Gdy przestanie Pani pracować i poinformuje o tym ZUS, wypłata obu świadczeń zostanie wznowiona.

---

We wrześniu skończę 60 lat. Do 1998 r. mam przepracowane 25 lat, w tym niecałe 15 lat w warunkach szkodliwych. Niestety z jednej z firm, w której pracowałem, nie wystawiono mi na świadectwie adnotacji, że pracowałem tam w warunkach szczególnych, chociaż wykonywane zawody zaliczane były do prac w warunkach szczególnych. Firma już nie istnieje, a dokumentacja znajduje się w archiwum, skąd dostałem ksero umowy o pracę, w którym wyszczególnione jest stanowisko, a także warunki zatrudnienia, ale nie ma w nim informacji o zatrudnieniu mnie w warunkach szczególnych. Nie mam tego zaznaczonego też na świadectwie pracy. Co mam zrobić, by te lata zostały mi doliczone do prac w warunkach szczególnych wymaganych do przejścia na wcześniejszą emeryturę?

W przypadku braku następcy prawnego zlikwidowanego zakładu pracy w postępowaniu przed organem rentowym ZUS w sprawach o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych dopuszczalne są – jako środki dowodowe – kserokopie dokumentów potwierdzające okresy takiej pracy sporządzone przez archiwa na podstawie posiadanej przez nie dokumentacji osobowej.

Oceny merytorycznej tego rodzaju środków dowodowych dokonuje organ rentowy prowadzący postępowanie w sprawie. Jeżeli z przedłożonej dokumentacji nie można ustalić charakteru bądź stanowiska pracy, przynależności resortowej zakładu pracy, lub czy praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, organ rentowy odmówi uwzględnienia wskazanego przez zainteresowanego okresu pracy jako okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.