Kołoczowy fajer
Felieton Remigiusza Rączki.
Witejcie Roztomili Ludkowie. Wiycie bołech w ońsko niedziela we Żorach na kołoczowym feście. Moga pedzieć, że fajer sie rychtyk udoł, a ku tymu pierońsko żech se pomaszkecioł kołocza. A były roztomańte- bo i tradycyjnie ze syrym, makiym, jabkami, ale trefioł sie tyż z szykuladom, pudingiym, no i biyda kołocz- yno z posypkom bez filungu.
I powiym wom yno tela, że je żech fest rod skiż tego, że te tradycje wypiekanio kołocza som durch żywe i je to na tela mocne, że ni ma sie co boć o to, że kołocz zaginie. Ale za to tradycje cza flyjgować i przekozywać se z matki na cera.
A kołocze mogom być okrągłe i sztyrograniate, z posypkom biołom i ciymnom, z dekom i bez deki. Wszysko zależy łod tego kaj były pieczone. Bo za wodom (na Raciborszczyźnie przeca piecze sie okrągłe kołoczki i moga śmiało przitaknyć, że ta forma je nojstarszo, przeca nazwa kołocz je łod koła. Zaś u cesarokow (ziemia cieszyńska) kołocze piecze sie bez deki (wiyrchnio warstwa ciasta).
I to je rycktyk piykne, ze momy taki urozmajcyni, ale to tyż świadczy o naszym bogactwie kulturowym. Nie spomna już o wszystkich obrzyndach, kiere do kupy z kołoczym dowajom całość.
Na Slońsku kołocz to prawdziwo świyntość, beztoż jymy go we wszystkich nojważniejszych momentach życio- jak sie rodzymy, jak idymy do komonije, przi żyniaczce i jak umiyromy. Kołocz musi być na odpustach, we świynta i w tych momentach kiere som do nos ważne. Kołocz to wielki, smaczne dziedzictwo o kiere cza rychtyk dbać.
Niech te kołocze krolujom na śląskich stołach jeszcze przez setki lot. Pysk!
Sztyrograniate – czterokątne
Ońsko – zeszło
Filung – nadzienie
Fajer – impreza