Kącik ZUS

Mam 60 lat i pracuję od 1972 roku. W latach 70. i 80. była to praca w warunkach szkodliwych. Z tego tytułu otrzymałem też zapis o takiej pracy w świadectwie pracy. Niestety obecnie mój zakład ma kłopoty finansowe i obawiam się utraty zatrudnienia. Czy mam szanse na wcześniejszą emeryturę?

Tak, przedstawiona sytuacja pozwala przypuszczać, że spełnia Pan warunki do przyznania emerytury wcześniejszej z art. 184 ustawy emerytalnej. To znaczy:

- posiada Pan co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz co najmniej  25 lat okresów składkowych i nieskładkowych (kobiety 20 lat), przypadających do 31 grudnia 1998 r. , osiągnął Pan wiek 60 lat (kobiety 55 lat). Ustalenie prawa nie wymaga rozwiązania stosunku pracy – wypłata jest zawieszona. Aby świadczenie było wypłacone, należy zwolnić się z pracy i dostarczyć świadectwo pracy.

---

Miałam wypadek w pracy. Jestem na zwolnieniu lekarskim. Lekarz sugeruje, że powinnam przygotować się do przejścia na renę. Czy dostanę rentę powypadkową? Jak to zrobić?

Po wypadku pracodawca musi przeprowadzić postępowanie powypadkowe i sporządzić protokół, w którym stwierdza, czy zdarzenie jest wypadkiem w pracy. Po uzyskaniu zaświadczenia od lekarza leczącego o zakończeniu bezpośredniego leczenia powypadkowego należy złożyć wniosek o przyznanie renty z tytułu wypadku w pracy.

---

W 2010 roku uzyskałam prawo do emerytury wcześniejszej w oparciu o artykuł 88 Karty Nauczyciela. Jej wysokość została ustalona z zarobków osiąganych w latach 90-tych. Wskaźnik wysokości podstawy został ograniczony do 250 procent. Od dwóch lat zawiesiłem wypłatę świadczenia, bo pracuję, a zarobki przekraczają dopuszczalne limity. Czy będę mógł przeliczyć sobie emeryturę z zastosowaniem nowej kwoty bazowej po zakończeniu zatrudnienia? Planuję pracować do 31 sierpnia 2014 r.

Artykuł 110 ustawy emerytalnej reguluje takie przeliczenie. Jego warunkiem jest złożenie wykazu zarobków – w części lub w całości przypadających po przyznaniu prawa do emerytury wcześniejszej. A wskaźnik wysokości podstawy musi być wyższy od dotychczas obliczonego. W Pana przypadku oznacza to konieczność złożenia zaświadczenia o zarobkach z lat 2010, 2011, 2012 lub 2013 (po jego zakończeniu). Aby mógł Pan zachować w podstawie wymiaru zarobki z najlepszych lat, należy podjąć próbę ustalenia podstawy wymiaru z 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Jeśli wskaźnik podstawy wymiaru po przeliczeniu przekroczy 272,29 proc., ZUS do obliczenia emerytury zastosuje aktualną na dzień przeliczenia kwotę bazową.